Opakowania z tworzyw sztucznych wykonuje się na ogół z takich surowców jak: politereftalan (PET), polipropylen, polistyren, polietylen, poliwęglan oraz polietylen i polichlorek winylu. Które z nich można stosować w kontakcie z żywnością? Jakie tworzywa najdłużej ulegają rozkładowi, a jakie są odporne na wysokie temperatury? Warto to wiedzieć, wybierając opakowania z tworzyw sztucznych u producenta. Nawet jeśli widzimy dwa bardzo podobne opakowania z tworzyw sztucznych różnice między nimi mogą tkwić we właściwościach surowca.
Tworzywa sztuczne na opakowania: różnice są ważne
Jeśli planujemy zakup lub potrzebna jest nam produkcja opakowań na zamówienie, należy dobrze przemyśleć ich wybór. Powinniśmy poinformować dostawcę, co będziemy pakować w opakowanie z tworzywa, w jakich warunkach będą odbywać się transport, składowanie oraz sprzedaż. Ten ostatni czynnik jest często przez firmy traktowany z nienależytą uwagą. A przecież produkt sprzedawany w sklepie samoobsługowym ma zupełnie inne wymagania co do opakowania niż produkt sprzedawany w salonie, gdzie jest podawany przez sprzedawcę, a często na półce występuje zupełnie bez opakowania. Opakowania na produkty sprzedawane w sklepach samoobsługowych powinny być bardzo wytrzymałe, a także lepiej zabezpieczone pod kątem możliwości uszkodzeń przy otwieraniu. Bez względu na to, jak przygotujemy zamknięcie opakowania, klienci w sklepie samoobsługowym i tak otworzą pudełko. Ewentualnie może to być źródłem większych lub mniejszych uszkodzeń opakowania. W takim wypadku sprawdzą się na pewno lepiej tworzywa stosunkowo odporne na zadrapania – np. PET.
Inne czynniki należy również rozpatrywać bardzo uważnie. Możemy wybierać tworzywa bardziej lub mniej odporne na pęknięcia (ze względu na transport), na temperaturę (także ze względu na transport, magazynowanie, ale i miejsce sprzedaży).
Opakowania z tworzyw sztucznych różnice mogą wynikać z surowca i projektu
Tworzywa sztuczne, z których wykonywane są opakowania różnią się takimi właściwościami. Do cech samych tworzyw należy jeszcze dodać właściwości konkretnych opakowań, na co duży wpływ ma ich projekt i wykonanie. Np. jeśli tworzywo, które uważane jest za odporne na uszkodzenia, zostanie wykorzystane w opakowaniu o bardzo małej grubości, ścianki takiego produktu mogą być i tak łamliwe lub podatne na rozerwanie. Najważniejsze różnice między opakowaniami, możemy przełożyć m.in. na następujące cechy:
- waga w stosunku do objętości,
- odporność na wysoką i niską temperaturę,
- łamliwość,
- odporność na ścieranie i zarysowanie,
- przezroczystość.
Do wykonania podobnych opakowań można wykorzystać różne surowce – np. pudełka z folii sztywnej mogą być w istocie zrobione zarówno z PET jak i PCW. Doświadczony producent opakowań z tworzyw sztucznych doradzi swoim klientom, jakiego surowca użyć, w zależności od projektu: koloru, grubości ścian, przetłoczeń, wymagań co do zamknięcia itp.
Co produkuje się z różnych rodzajów tworzyw?
Przykłady typowego zastosowania różnych tworzyw sztucznych do produkcji opakowań z tworzyw sztucznych:
- Butelki przezroczyste z plastikową nakrętką: na ogół PET, ale można wykorzystać też polietylen (często z tego surowca są wykonywane różnego rodzaju bidony lub butelki do karmienia niemowląt,
- Pudełka z wieczkiem lub pokrywką – polietylen o dużej gęstości (HDPE),
- Tace, kasety – polietylen o małej gęstości, polietylen, polipropylen, PET, PCW,
- Tuby przezroczyste – PET,
- Blistry – PET, PCW (PVC).
Recykling opakowań i czas rozpadu. Kolejne różnice
Tworzywa sztuczne mają w każdym przypadku długi czas rozkładu. Jak do tej pory w przypadku wielu z nich mamy szacunki, których siłą rzeczy nie można potwierdzić obserwacjami w naturalnym środowisku – wiele tworzyw wynaleziono stosunkowo niedawno. Dla firmy która przygotowuje dla swoich produktów opakowania na zamówienie, istotne są właściwości tworzyw sztucznych w zakresie recyklingu i wielokrotnego używania. Jeśli chodzi o recykling, bardzo dobrze na tle innych tworzyw wygląda PET. Nie tylko łatwo się go przetwarza, ale można wykorzystywać go do produkcji wielu użytecznych przedmiotów. W ostatnich latach PET wykorzystuje się także przy budowie dróg. Znacznie słabiej prezentuje się PCW, które jest systematycznie wypychane z rynku Unii Europejskiej przez PET. Z drugiej strony politereftalan ma bardzo długi czas rozkładu, który oblicza się na ok. 800 lat. To oznacza, że wprowadzone do obiegu opakowania z tego tworzywa powinny mieć starannie zaplanowany czas życia oraz wykorzystanie. Szacunkowe tempo rozkładu wybranych tworzyw sztucznych:
- politereftalan – około 800 lat
- polipropylen – 200 lat,
- polistyren – 500 lat,
Należy odróżnić „rozpad” od „rozkładu”, nawet w potocznym rozumieniu. Rozpad opakowania na mikroplastik nie oznacza unicestwienia tworzywa, a tylko jego formy. Dlatego też tak istotny jest staranny recykling oraz projektowanie opakowań, które się do niego nadają. Przykładem takiego rozwiązania są jednolite materiałowo tuby z tworzywa sztucznego produkowane przez Uni-Pak metodą bezklejową.