Tzw. opakowania plastikowe (w tej szerokiej kategorii mieszczą się opakowania z folii twardych) są coraz bardziej eko. Dzieje się to zarówno dzięki coraz lepszym rozwiązaniom technologicznym jak i rosnącemu poziomowi recyklingu. W co przetwarzane są opakowania z tworzyw sztucznych?
Jeśli chodzi o opakowania plastikowe, produkcja i pierwotne ich wykorzystanie dopiero rozpoczyna ich długi obieg w gospodarce. Tworzywa sztuczne można bardzo efektywnie wykorzystywać, o ile cały cykl ich życia zostanie dobrze zaplanowany. Kiedy się tak dzieje?
Opakowania plastikowe: produkcja -> pierwsze użycie –> recykling -> drugie życie
Aby cykl życia opakowania z tworzywa sztucznego był jak najdłuższy, konieczna jest świadoma produkcja, efektywny recykling i pomysłowe wykorzystanie powtórne. Idealna sytuacja wygląda następująco:
- Produkcja opakowań z tworzyw sztucznych przemyślana pod kątem tworzenia produktów jak najbardziej jednolitych materiałowo. Im mniej kleju, połączonych rodzajów tworzyw sztucznych o różnych właściwościach, łączenia plastiku ze szkłem, papierem czy drewnem – tym lepiej.
- efektywny recykling – zbieranie odpadów w postaci wielu frakcji, bez zanieczyszczeń. W Polsce poddaje się recyklingowi aktualnie około 25% odpadów z tworzyw sztucznych. W Europie zachodniej ten poziom jest dużo większy – np. w Hiszpanii, Holandii i Czechach wynosi on ponad 50%. Kluczem do sukcesu wydaje się tu szczelny system odbioru odpadów od firm oraz odpowiedzialność poszczególnych konsumentów za oddawane przez nich odpady. W Polsce testowane są już systemy odbioru, w którym każdy pakunek z odpadami w budynkach wielorodzinnych jest znakowany kodem gospodarstwa domowego.
- Wykorzystanie surowców wtórnych w sposób generujący przychody – działania oparte w jak największym stopniu na rynkowych zasadach, przy minimalizacji subwencji dają na dłuższą metę najlepsze wyniki. Nie wystarczy sama pomysłowość – użycie surowców wtórnych musi być po prostu ekonomicznie opłacalne, a jednocześnie pozwalać tworzyć w pełni funkcjonalne, nowe produkty.
Folie sztywne – dobre perspektywy dla recyklingu
Folie twarde (zwane też: folie sztywne) to popularny materiał na opakowania do kosmetyków, na materiały biurowe, narzędzia czy elementy w branży DIY. Takei opakowania wykonuje się najczęściej z tworzyw takich jak: PVC, PET, PP, PE oraz HIPS PC. Do najpopularniejszych tworzyw należy obecnie PET, które wypiera rozpowszechnione kiedyś PVC, m.in. za sprawą lepszych perspektyw recyklingu.
Co wykonuje się z odzyskanych surowców?
- Opakowania PET– najczęściej przetwarzane są ponownie na opakowania. Dzięki temu można wprowadzać na rynek BIO-PET, czyli folie sztywne wytworzone w całości z surowca odzyskiwanego w ramach recyklingu. Z PET powstają też ubrania polarowe, a także drobne materiały biurowe, takie jak linijki czy długopisy. PET jest też już w niektórych azjatyckich krajac wykorzystywany do produkcji nawierzchni drogowych. Można też z odzyskanego surowca wytwarzać m.in. zabawki, folie, meble czy pojemniki do użycia w gospodarstwie domowym.
- PVC – przetwarzane jest m.in. na ramy okienne, ekrany ochronne przy drogach, rury kanalizacyjne i rury wodociągowe, worki na śmieci, płyty do izolacji czy nici elastyczne.
- LDPE – opakowania z tego surowca można po recyklingu wykorzystać do produkcji folii, pojemników, drobnych części plastikowych w narzędziach, sprzęcie gospodarstwa domowego czy maszynach.
Jak dokonywany jest recykling opakowań?
Opakowania zebrane w wyniku zbiórki selektywnej odpadów są myte i sortowane. Wiele osób obawia się, że wyrzucenie np. pudełeczka z resztkami jogurtu, powoduje zanieczyszczenie partii odpadów w kontenerze, co uniemożliwi ich wykorzystanie. Nie musimy się tym przejmować. Firmy zajmujące się recyklingiem, nie mogą uzależniać swojego działania od skrupulatności pojedynczych osób sortujących śmieci – dlatego jak łatwo się domyślić surowiec jest dokładnie myty oraz sortowany przed skierowaniem do dalszej obróbki.
Z tworzyw sztucznych produkowany jest regranulat, będący bazą do ponownego wykorzystania. Wysuszony regranulat poddaje się obróbce odpowiednio od jego składu surowcowego (np. w zależności od tego czy jest to PET czy PVC) oraz od celu (termoformowanie, wydmuchiwanie).
Teoretycznie surowiec może być poddawany recyklingowi w nieskończoność – o ile zapewni się wspomniane na początku warunki, sprzyjające efektywnej realizacji całego procesu.